Dit artikel gaat over motorolie en is best interessant. Wel een hele preek hoor; heb het ook niet zelf bedacth + hou er rekening mee dat het gaat over motorfietsen maar dat mag de pret niet drukken vind ik:

2. de viscositeit van motorolie
3. de verschillende types motorolie
4. de classificatie van motorolie
5. motorolie in klassiek
6. black sludge



1) De functies van motorolie

* Smeren van het inwendige van de motor
* Koelen van de motor
* Bescherming tegen corrosievorming
* Schoonhouden van de motor
* Afdichten van keerringen, zuigerveren en klepgeleiders.

Naarmate de olie langer wordt gebruikt neemt de kwaliteit af. De faktoren die de snelheid van kwaliteitsvermindering tijdens het gebruik beinvloeden:

* aantasting door verbrandingsproducten
* de staat van onderhoud van de motor
* het type motor
* de bedrijfsomstandigheden
* de hoeveelheid olie in de motor
* de additieven in de olie

Additieven (dopes) zijn stoffen die aan motorolie worden toegevoegd om de eigenschappen van de olie aan te passen aan de eisen die de motor stelt. Zo zijn er additieven die corrosie tegengaan, temperatuureigenschappen verbeteren, en nog veel meer additieven met andere functies. Additieven moeten op elkaar en op de olie worden afgestemd. De juiste additieven zijn enorm belangrijk in een olie en de benodigde kennis bij fabrikanten gaat erg ver. De kreet "olie is olie" kan bij fanatieke aanhangers van die kreet dan ook tot ,voor hen, verrassende motorschades leiden. Het kopen van olie van een serieus te nemen merk is van GROOT belang.
2) Viscositeit van motorolie

Onder de viscositeit van een olie wordt verstaan de dikte van die olie.

Olie met een hoge viscositeit is "dikke" olie. Deze olie is geschikt voor:

* hoge belasting bij lage toeren
* hoge temperaturen
* verminderen van lekkage door keerringen, klepgeleiders en zuigerveren

Olie met een lage viscositeit is "dunne" olie. Deze is geschikt voor:

* hoge toeren, hoge snelheid
* lagere weerstand
* lagere temperaturen

Met de viscositeitsINDEX wordt aangegeven hoe de olie reageert op hoge en lage temperatuur. Hoe hoger de viscositeitsindex hoe minder de eigenschappen van de olie veranderen onder invloed van temperatuur. Een olie met een hoge viscositeitsindex verdikt minder bij lage temperatuur en verdunt minder bij hoge temperatuur dan een olie met een lage viscositeitsindex.

Een hoge viscositeit en een hoge viscositeitsindex zijn dus twee VERSCHILLENDE begrippen! Bij de viscositeitsindex draait het om de breedte van het bereik en niet om de hoogste waarde. 5W40 olie heeft dus een hogere viscositeitsindex dan 20W50. 5W40 behoudt dus over een groter temperatuurgebied zijn eigenschappen dan 20W50.
Daarbij is 5W40 een dunnere olie dan 20W50.

Een multigrade olie is een olie met een hoge viscositeitsindex die zowel aan de specificaties voor een dunne olie bij lage temperatuur voldoet als aan de specificaties voor een dikke olie bij hoge temperatuur. Multigrade olie heeft dus de eigenschappen van een lage en een hoge viscositeit olie in zich verenigd.

Multigrade olie valt binnen meerdere viscositeitsklassen, in tegenstelling tot een singlegrade olie, die ��n viscositeitswaarde heeft. Multigrade reageert minder sterk op veranderingen in temperatuur dan een singlegrade olie. Multigrade olie heeft dus een hoge viscositeitsindex.

Bij multigrade olie met viscositeitsindex verbeteraars is het belangrijk om de door de voertuig- en oliefabrikant vastgestelde verversingstermijn aan te houden omdat door de veroudering/slijtage van de olie de viscositeit minder kan worden.

De viscositeit van motorolie wordt aangegeven in SAE viscositeitsklassen. (bv 5W40 multigrade, en 30 singlegrade). Deze viscositeitsklassen geven alleen de dikte van een olie bij een zekere temperatuur aan, en zeggen niets over de kwaliteit van een olie.
3) Verschillende typen motorolie
A) Minerale olie:
verkregen door raffinage van aardolie. Ondanks de kwaliteitsverbeteringen door de jaren heen blijft minerale olie een mengsel van koolwaterstoffen, waarin zich enkele van het onverzadigde type bevinden (daar was je al bang voor). Door thermische belasting kunnen er ongewenste reacties ontstaan.
Afhankelijk van de overheersende structuur is minerale olie onder te verdelen in:

1. paraffinische
2. aromatische
3. nafteenbasische en
4. mixed base olie.

De kwaliteit van de olie hangt af van de herkomst en de raffinage van de aardolie en van de toegevoegde additieven.

B) Half-synthetische olie:
deze olie is gebaseerd op minerale olie die onder hoge druk en op hoge temperatuur ontdaan wordt van onverzadigde koolwaterstoffen. Dit gebeurt m.b.v. waterstof en katalysatoren. Na dit proces ontstaat een stabielere olie die beter tegen hoge temperaturen bestand is en die een betere viscositeitsindex heeft.

C) Synthetische olie:
deze olie wordt geproduceerd in een volledig beheerst proces zodat de eigenschappen van de olie vooraf bepaald kunnen worden. De viscositeit blijft over een groot temperatuurgebied vrijwel constant. De nadelen van minerale olie zijn verdwenen omdat de olie niet is gebaseerd op die minerale olie.
Voordelen van synthetische olie zijn:

* de olie veroudert minder snel door gebruik
* de lagere vluchtigheid waardoor bijvullen minder vaak nodig is
* het grote schoonhoudende vermogen van synthetische olie. Door veel geringere vuilafzetting blijft de motor langer in goede staat
* door geringere wrijving een lager brandstofverbruik (zo'n 3 %)

en het belangrijkste voordeel:

* de slijtage bij koude start wordt zoveel mogelijk beperkt. Doordat synthetische olie ook bij lage temperaturen dun blijft, bereikt de olie direct bij de start ook de cilinderkop.

4) De classificatie van motorolie
Er zijn 3 verschillende classificatietypen voor de kwaliteit van motorolie:

* de API classificatie (American Petroleum Institute)
* de CCMC classificatie (Committee of Common Market automobile Constructors). Deze classificatie is in 1997 vervangen door de ACEA.
* de MIL-spec. classificatie (Military Specification)

De API kwaliteits-classificatie (alleen benzine-varianten):

SA: Voor motoren die onder lichte omstandigheden werken, de enige toegevoegde dopes (= additieven) zijn een stolpuntverlagend en een antischuimmiddel.

SB: Voor motoren die onder lichtebedrijfsomstandigheden werken waarbij alleen een minimale bescherming tegen slijtage, oxydatie en lagercorrosie noodzakelijk is.

SC: Olie met dopes tegen slijtage, roestvorming, lagercorrosie en sludgevorming (drabvorming in de motor) bij hoge en lage temperatuur. Aanbevolen door Amerikaanse autofabrikanten voor blokken van 1968 tot 1971.

SD: Geeft een betere bescherming op dezelfde punten als de SC olie. Door Amerikaanse autofabrikanten aanbevolen voor benzinemotoren van 1968 tot 1971.

SE: Deze olie geeft meer bescherming tegen olie-oxydatie, lagercorrosie en roestvorming en tevens een verbeterde bescherming tegen sludgevorming bij hoge temperatuur.

SF: Een olie met verder verbeterde eigenschappen tegen slijtage, oxydatie, roestvorming , drab- en lakvormige afzettingen en met verbeterde oxydatie-stabiliteit. Voorgeschreven door automobielfabrikanten vanaf 1980 tot 1985.

SG: Olie voor benzinemotoren tot 1990, geschikt voor turbo.

SH: Olie voor moderne benzinemotoren. Zeer sterk brandstofbesparend.

Hieronder de codes van de andere twee classificatietypen tegenover de API tegenhanger:
De dieselvarianten worden hierbij vermeld ivm. overlappingen. Bij API begint de dieselspecificatie met een C, bij CCMC begint de dieselspecificatie met D. Bij de CCMC opvolger ACEA begint de dieselspecificatie met E.
API CCMC MIL-spec.
CD/SD D2 MIL-L-2104C
CD/SE D2, G1 MIL-L-2104D
CD/SF D2, G2 MIL-L-2104D/MIL-L-46152B
CC/SE D1, G1 MIL-L-46152
CC/SF D1, G2 MIL-L-46152B
CD/SG PD2, G4 MIL-L-46152E
CF/SJ PD2, G4
5) Motorolie in klassiek

Over dit onderwerp lopen de meningen uiteen, en worden stevige discussies gevoerd. Jullie meningen en ervaringen zijn van harte welkom op ASK THE WEB.

Singlegrade of Multigrade ?

Ten tijde van het ontwerp van de meeste klassieke motoren was multigrade olie nog niet voorhanden, en werd olie zonder additieven gebruikt. De olie voor de winter (bv. SAE 20) moest voor zomergebruik verwisseld worden door een dikkere olie (bv. SAE 50).

Later werden additieven aan de olie toegevoegd (zie par. 4) en ontstond de singlegrade olie, die meer bescherming bood en langer meeging. De olie voor de zomer moest echter nog steeds vervangen worden door een dunnere olie in de winter.

Dit �probleem' werd opgelost met de productie van multigrade olie: dik genoeg bij hoge bedrijfstemperaturen, en dun genoeg voor een veilige en überhaupt mogelijke start in de winter.

In de praktijk is een singlegrade goed geschikt voor het smeren van kogellagers en rollagers, Omdat een glijlager vergeleken met rol- en kogellagers veel zwaarder gaat draaien bij indikken van de olie is het belangrijk dat de olie bij koude start niet veel dikker is dan bij bedrijfstemperatuur. Daarom is een multigrade bij uitstek geschikt voor een motor met glijlagers.

Een motorblok met hoofdzakelijk kogel en rollagers draait in onze omgeving veilig op �s winters een SAE 30 singlegrade en �s zomers een SAE 50 singlegrade. Een motorblok met hoofdzakelijk glijlagers draait veilig op een 10W40 multigrade. Een motorblok met beide typen lagers loopt veilig op een 20W50 multigrade. Sommige rijders zweren echter bij het gebruik van een singlegrade olie in hun motor met meerdere lagertypen.
Als de bedrijfs (buiten-) temperatuur sterk varieert is een multigrade olie stabieler in dikte.